Instytucja została powołana do upowszechniania kultury, edukacji kulturalnej, wychowania poprzez sztukę oraz prowadzenia współpracy kulturalnej, w celu pomnażania wartości i atrakcyjności proponowanych form kulturalnych na terenie Tczewa. Placówka za cel główny stawia sobie edukację kulturalną dzieci i młodzieży poprzez różne formy czynnego uczestnictwa w kulturze, edukację artystyczną i wychowanie poprzez sztukę.

Swoje zadania statutowe Centrum Kultury i Sztuki realizuje przede wszystkim poprzez:

1) organizowanie zespołowego uczestnictwa w kulturze dla mieszkańców Tczewa,

2) tworzenie różnorodnych form edukacji kulturalnej,

3) tworzenie możliwości działania w różnorodnych formach indywidualnej aktywności,

4) organizowanie masowych imprez kulturalnych.

Centrum Kultury i Sztuki posiada salę widowiskową na 354 miejsca, oraz profesjonalne pracownie muzyczne, taneczne, filmu i animacji, teatralną oraz sale prób, w których ćwiczą zespoły muzyczne (Ajagore, Czarne Kwiaty, Easy Game, Mad in Poland, Seaborn oraz muzycy indywidualni). Z sal Centrum Kultury i Sztuki korzystają instytucje kultury, organizacje pozarządowe, szkoły, przedszkola, firmy prywatne oraz inne podmioty organizując każdego roku około 60/70 imprez.

W ramach różnorodnych form edukacji CKiS zorganizowało: spektakle dla dzieci, Tczewski Konkurs Recytatorski „Mój ulubiony wiersz”, projekcje filmowe w ramach Nowych Horyzontów Edukacji Filmowej, Poranki filmowe, oraz wyjazdy na festiwale, konkursy. Do tradycji kulturalnej Tczewa weszły następujące imprezy organizowane przez Centrum Kultury i Sztuki: Sobótki Tczewskie, Koncert Noworoczny HOD, Wiosenny i Jesienny Chóru Męskiego Echo, występy z okazji Dnia Kobiet, Dzień Dziecka z CKIS, Koncert z okazji Dnia Niepodległości, Spotkanie z Mikołajem, Ferie w CKiS, Twórcze spotkania w CKIS oraz koncert sylwestrowy.

Na terenie Centrum Kultury i Sztuki w 2023 r. działały następujące warsztaty artystyczne (płatne i bezpłatne):

• Harcerska Orkiestra Dęta - 80 osób,

• Chór Mieszany „Passionata” - 18 osób,

• Chór dziecięco-młodziezowy „Passionatka” - 29 osób,

• Chór Męski „Echo” - 30 osób,

• Warsztaty teatralne dla młodzieży i dorosłych - 40 osób,

• Warsztaty wokalne grupowe - 66 osób,

• Tczewska Akademia Kreacji Tańca — taniec hip hop - 60 osób,

• Tczewska Akademia Kreacji Tańca — balet - 20 osób,

• Tczewska Akademia Kreacji Tańca — Reverense - 10 osób,

• Warsztaty muzyczne - gitara - 12 osób,

• Warsztaty muzyczne - perkusja - 14 osób,

• Warsztaty muzyczne - instrumenty klawiszowe - 27 osób,

• Warsztaty Plastyczne - 104 osób,

• Warsztaty filatelistyczne - 25 osób,

• Warsztaty animacji filmowej - 6 osób,

• Warsztaty Minecraft - 15 osób,

• Nowe Media - 5 osób,

• Latin solo - 8 osób,

• Zajęcia z robotyki i robotyki+ - 31 osób,

• Zajęcia krawieckie - 6 osób.

Łącznie uczestników: 606 osób. 

INSTRUKTORZY:

• Chór Męski „Echo”: Kacper Kłosiński - akompaniator, Leszek Gołąb - dyrygent,

• Chór Mieszany „Passionata”: Michał Olejnik - dyrygent,

• Harcerska Orkiestra Dęta: Magdalena Kubicka-Netka - dyrygentka, Piotr Piechowski, Joanna Kulikowska, Karol Pieczewski,

• Warsztaty muzyczne — instrumenty klawiszowe: Kacper Kłosiński, Sara Chmiel-Piechowska,

• Warsztaty muzyczne — gitara: Marta Serocka,

• Warsztaty muzyczne — perkusja : Tomasz Boćkowski,

• Warsztaty plastyczne: Joanna Czarnecka,

• Warsztaty teatralne: Bartłomiej Sudak,

• Chór Dziecięco - Młodzieżowy „Passionatka”: Weronika Łopata,

• Warsztaty wokalne grupowe: Agata Sowa, Małgorzata Kornas,

• TAKT — hip hop: Barbara Kazimierczyk,

• Balet i lyrical jazz: Vlada Shalai,

• Latin solo i Reveranza: Vlada Shalai,

• Warsztaty Minecraft i Nowych Mediów: Dawid Klein, Weronika Gerowska-Chalecka, Michał Chalecki,

• Warsztaty animacji: Dawid Klein,

• Robotyka i Robotyka + : Agnieszka Komorowska i Oksana Trykoz,

• Zajęcia krawieckie: Irina Dembitzka,

• Filateliści: Jan Sobolewski.

Łącznie zorganizowano 197 działań artystycznych.

Ilość osób: 38.108 uczestników.

Fabryka  Sztuk  to  gminna  jednostka  budżetowa  utworzona  uchwałą nr XLIX/447/2006 Rady Miejskiej z dnia 26 października 2006 r., jako Centrum Wystawienniczo-Regionalne Dolnej Wisły, której obszarem działania jest miasto Tczew. Uchwałą Rady Miejskiej w Tczewie Nr XV/128/2011 z dnia 29 grudnia 2011 r. ówczesna nazwa Centrum Wystawienniczo-Regionalne Dolnej Wisły w Tczewie została .zmieniona na Fabryka Sztuk. Głównym celem placówki jest wzmocnienie działań na rzecz zachowania wartości  kulturowych  regionu  kociewskiego, zwiększenie  dostępu do kultury oraz wykorzystanie tych zasobów dla rozwoju społeczno-gospodarczego.

Fabryka Sztuk w budynku głównym posiada:

• salę wystawową o powierzchni 208 m2,

• salę wystawową o powierzchni 325 m2,

• salę konferencyjną o powierzchni 120 m2.

W budynku mniejszym:

• pomieszczenie na spotkania organizacji pozarządowych,

• salę wielofunkcyjną o powierzchni 88 m2 z przeznaczeniem na wystawy, spotkania, warsztaty, prelekcje, szkolenia,

• 2 pomieszczenia na warsztaty artystyczne,

• pomieszczenie socjalne dla pracowników obsługi technicznej,

• pomieszczenie magazynowe na sprzęt techniczny,

• oraz pomieszczenie, w którym działa Kociewski Ośrodek Informacji Turystycznej prowadzony przez Lokalną Organizację Turystyczną „Kociewie”.

Od 1 stycznia 2010 r. zarządzamy kamienicą przy ul. Podmurnej 12 o łącznej powierzchni 101 m2, a od 1 września 2011 r. kamienicą przy ul. Podmurnej 15 o łącznej powierzchni 241 m2. Budynki zostały wyremontowane w ramach projektu realizowanego przez Gminę Miejską Tczew „Rewitalizacja Strefy A Obszaru Zdegradowanego Stałego Miasta w Tczewie”. Jesteśmy partnerami projektu, a w kamienicach realizowane są zadania statutowe Fabryki Sztuk.

Główne zadania statutowe Fabryki Sztuk:

• prowadzenie działalności kulturalnej i wystawienniczej, w tym propagowanie historii miasta i regionu,

• prowadzenie działalności muzealnej z zakresu historii miasta Tczewa,

• wzmacnianie identyfikacji mieszkańców Tczewa z miastem, jego historii oraz tradycją w oparciu o działania wystawiennicze i edukacyjne,

• wspieranie rozwoju kultury lokalnej w Tczewie poprzez popularyzację aktywności artystycznej wśród mieszkańców,

• rozwój tożsamości regionalnej oraz budowanie współpracy między regionami w ramach Euroregionu Bałtyk.

• wspieranie rozwoju turystyki lokalnej,

• zwiększenie dostępu do sztuk multimedialnych oraz innowacyjnych technik informatyczno-komunikacyjnych.

Działalność Fabryki Sztuk koncentruje się wokół pięciu podstawowych obszarów:

• działalność wystawiennicza,

• działania edukacyjne,

• imprezy plenerowe,

• działania wspierające lokalne organizacje pozarządowe,

• działalność muzealna.

DZIAŁANIA WYSTAWIENNICZE FABRYKI SZTUK

W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 r. przygotowano 34 wystawy, w tym 17 autorskich ekspozycji (zaznaczone pogrubioną czcionką), z czego 12 nowych:

Udostępniano również wystawę stałą Skarby Fabryki Sztuk i dziedziniec, na którym można zobaczyć: poniatówkę, lapidarium, maszyny rolnicze i inne wielkogabarytowe muzealia, w tym Syrenkę model 105L oraz wystawy: Zdarzyło się w Tczewie 1920-1939 i Torami tczewskiej kolei. Dostępne były też wystawy stałe plenerowe przygotowane w latach poprzednich: Historia osiedla Staszica, Suchostrzygi - wieś, która stała się miastem, Od Nowego Miasta... do Osiedla Garnuszewskiego, Tczew. Znani i zapamiętani.

Wystawy obejrzało 22.390 osób, w tym 5.014 turystów z wyszczególnieniem:

• około 8.200 osób, w tym 1.150 turystów zobaczyło wystawy plenerowe,

• 7 829 osób, z tego 2.159 turystów (m.in. z Bydgoszczy, Czarlina, Dąbrówki Tczewskiej, Dębna, Gdańska, Katowic, Kłodawy, Kolnika, Kwidzyna, Malborka, Miłobądza, Lubieszewa, Lubiszewa, Nowego Stawu, Ostaszewa, Pelplina, Pruszcza Gdańskiego, Rudna, Starogardu Gdańskiego, Subków, Turza, a nawet Łotwy) zwiedziło wystawy w Fabryce Sztuk z przewodnikiem,

• 6.361 osoby, w tym 1.705 turystów indywidualnie zwiedziło wystawy w Fabryce Sztuk. 

WYBRANE WYSTAWY PREZENTOWANE W SIEDZIBIE GŁÓWNEJ FABRYKI SZTUK

31.01-10.05- Fabryka Przekładni Samochodowych „Polmo” w Tczewie. Historia rozwoju techniki Od Muscate do Eaton - na wystawie przedstawiono ewolucję od zakładu wspomagającego rolnictwo do producenta podzespołów motoryzacyjnych sprzedawanych na całym świecie. Złożyły się na nią plansze tematyczne, archiwalne zdjęcia, dokumenty (w tym mapa sytuacyjna z końca XIX wieku) oraz eksponaty. Kurator: Bogusław Postek, współpraca: Jarosław Rogaczewski, Mirosław Zawadzki, Józef Ziółkowski, sponsor: Eaton.

18.05-24.09 - Sztuka na ciele. Makijaż artystyczny. Daria Szulc, Aleksandra Ujazdowska - na ekspozycję złożyło się ponad 100 fotografii utrwalających wykonane uprzednio makijaże artystyczne na ciałach kobiet i mężczyzn, a także elementy wykorzystane do tworzenia kompozycji. Autorki wyszły z założenia, że obraz namalowany na skórze w swej istocie jest krótkotrwały. Jedynie uchwycony w migawce aparatu pozostaje dowodem na swoje istnienie. Kurator: Aleksandra Ujazdowska.

Od 21.10 - wystawa retrospektywna z okazji 30-lecia pracy twórczej Jarosława Kukowskiego - na której zaprezentowaliśmy obrazy światowej sławy artysty, rodowitego tczewianina. Mogliśmy zobaczyć prawie nieznane dzieła z okresu wczesnej twórczości, jak również obrazy z późniejszych serii: „Sny”, „NieSny”, „Na dachu świata”, „Memento”, „Dotyk Człowieka”, a także „Złotej Serii”, którą Kukowski ostatnio kontynuuje.

WYBRANE WYSTAWY W PRZESTRZENI MIEJSKIEJ

od 22.01 - Gloria victis... 160 rocznica wybuchu Powstania Styczniowego - ekspozycja składała się z sześciu wielkoformatowych wydruków - grafik Artura Grottgera. Wspomniane były też postacie związane z Kociewiem, jak np. pochowany na tczewskim cmentarzu Jan Pohoski. Tekst dostępny w formie QR kodu. Kurator: Radosław Wiecki; opracowanie graficzne: Aleksandra Ujazdowska.

19.06-01.09 - Waleria Halina Bielińska - zwykłe/niezwykłe życie. To opowieść o mieszkance Tczewa Walerii Bielińskiej (rocznik 21), która zaangażowała się w działalność konspiracyjną podczas drugiej wojny światowej, po aresztowaniu doświadczyła koszmaru niemieckiego obozu koncentracyjnego. Kurator: Radosław Wiecki, opracowanie graficzne: Aleksandra Ujazdowska.

od 20.05 - „Górki”, czyli Os. Im. Wincentego Witosa. Na dwóch wielkoformatowych planszach zaprezentowano archiwalne zdjęcia uzupełnione tekstem o trudach budowy osiedla oraz o zmianach, jakie na przestrzeni lat dokonały się na os. Wincentego Witosa. Wystawa traktowała również o Górkach Przemysłowych. Kurator: Józef Ziółkowski, opracowanie graficzne: Natalia Kuśmierczuk.

DZIAŁANIA W KAMIENICY PRZY ULICY PODMURNEJ 12

• w 2023 r. przy ul. Podmumej 12 przeprowadzono warsztaty artystyczne dla osób indywidualnych i warsztaty komputerowe dla seniorów oraz warsztaty dla grup zorganizowanych. Czynna była także wystawa o Szkole Morskiej,

• w 2023 r. kamienicę odwiedziło 2.085 osób, w tym 117 turystów.

DZIAŁANIA W KAMIENICY PRZY ULICY PODMURNEJ 15

• w 2023 r. była czynna wystawa długoterminowa: Kazimierz Zimny. Tczewski olimpijczyk oraz Galeria Henryka Kudzio - kopie dzieł wielkich mistrzów malarstwa, m.in. Leonarda da Vinci, Hieronima Boscha, Pietera Bruegla, Jana Vermeera. Na pierwszym piętrze kamienicy udostępniliśmy siedem wystaw czasowych, w tym dwie nowe autorskie:

  • • Plac zabaw - celem wystawy było pokazanie, w jaki sposób i czym bawili się rodzice młodego pokolenia. Ekspozycja miała charakter interaktywny. Całość została zaaranżowana w nowoczesnym stylu. Dzieci nie tylko oglądały eksponaty, ale też bawiły się, grały w kapsle czy klasy i wykonywały różne zadania. Kurator: Małgorzata Kruk, aranżacja: Natalia Kuśmierczuk,

    • Kreska do kreski. Jan Walaszewski - to przekrój twórczości jednego z pierwszych dyplomowanych artystów działających na Kociewiu. Zaprezentowano prace o różnorodnej tematyce i wykonane w różnorodnej technice. Wystawie towarzyszył film dokumentalny o życiu artysty, na którym ukazano go jako malarza, konspiratora, harcerza. Kurator: Natalia Kuśmierczuk, współpraca: Dariusz Wałaszewski.

• w 2023 r. kamienicę przy ul. Podmurnej 15 odwiedziło 8.126 osób, w tym 1,241 turystów.

DZIAŁANIA EDUKACYJNE PROWADZONE PRZEZ FABRYKĘ SZTUK - DLA GRUP ZORGANIZOWANYCH

• Lekcje. Przeprowadziliśmy lekcje dotyczące głównie obrzędowości bożonarodzeniowej i wielkanocnej, a także regionalne o Kociewiu,

• Spacery po Tczewie. Przewodnicy oprowadzali trasą tradycyjną po Starym Mieście.

Nowością były:

• • • Spacer śladami powstańców styczniowych,

    • Spacer śladami tczewskich murali - od bajecznego muralu przy ul. Podmurnej aż do surrealistycznej wizji Jarosława Kukowskiego na bloku przy ul. Armii Krajowej,

    • W poszukiwaniu tczewskiego gryfa - oferta dla dzieci - kluczem spaceru było znalezienie miejsc, gdzie znajduje się herb Tczewa; przewodnik przybliżył treść legendy „Gryf i Małgorzata” R. Landowskiego oraz opowiedział historię związaną z ww. miejscami,

    • Tczew. Miejsca nieistniejące - cieszący się dużą popularnością. Na szlaku znalazło się kultowe kino „Wisła”, dawne hotele czy nawet siedziba loży masońskiej.

Zorganizowaliśmy wycieczki rowerowe od mostu tczewskiego do mostu knybawskiego (rekreacja połączona z historią).

• Warsztaty edukacyjno-artystyczne - ich celem było kształcenie umiejętności manualnych, rozwijanie pasji oraz uwrażliwienie na sztukę:

  • nowości: herb Tczewa, Kociewie, Model pociągu Ezt EN57, malowanie toreb, materiałowy naszyjnik, mozaika, kot z rolki, no to fru - zajęcia o ptakach, puk puk... tu Fabryka Sztuk - zajęcia o galerii sztuki i muzeum, mumia, na wiosennej łące, wiosenny gaik, palemki wielkanocne, pisanki ze sklejki, wakacyjny zawrót głowy, jesienne miasto, szalone grzyby, kolaż z liści, kalendarz adwentowy, zimowa zawieszka,

  • zajęcia towarzyszące wystawom:

    • • Czarno-białe mariny Agaty Jóźwiak: Czerń i biel w świecie,

      • Sztuka na ciele: wystawa makijażu artystycznego: Projektowanie peruki, Rzeźba z gipsu,

      • Galeria Henryka Kudzio: Artystyczny nieład, Gra detektywistyczna, Kolory, Portrety, Wieża,

      • Kreska do kreski. Jan Wałaszewski: Proste kształty, Kreska na desce P Plac zabaw: Czytamy na głos, Zabawy sprzed lat.

DZIAŁANIA EDUKACYJNE PROWADZONE PRZEZ FABRYKĘ SZTUK - DLA OSÓB INDYWIDUALNYCH

• Warsztaty:

  • artystyczne dla dzieci:

    • • poniedziałki - warsztaty dla dzieci z kl. 4-8 szkół podstawowych (nauka rysunku) - do końca września,

      • czwartki na Podmumej, czyli spotkania tematyczne, zabawa i plastyka adresowane do mniejszych dzieci - do wakacji,

      • rodzinne warsztaty w soboty - zabawa z plastyką z udziałem małych dzieci i ich opiekunów,

  • warsztaty ceramiczne dla dorosłych - odpłatne - w poniedziałki,

  • warsztaty artystyczne (sucha igła, dot painting, akwarela) NOWOŚĆ - okazjonalnie prowadzone dla dwóch grup wiekowych: młodzież i dorośli,

  • Warsztaty malarstwa, rysunku NOWOŚĆ - cykl 4 spotkań dla dorosłych,

  • Noc ze sztuką - otwarta pracownia ceramiki i grafiki warsztatowej dla dorosłych w godzinach nocnych - 2 spotkania.

• Warsztaty dla zimowisk szkolnych i półkolonii:

  • W ramach Nieobozowej akcji Zima 2023 przygotowaliśmy 122 przedsięwzięcia dla 2.103 uczestników w kategorii wiekowej: dzieci i młodzież,

  • W ramach Nieobozowej akcja Lato 2023 przygotowaliśmy 272 przedsięwzięcia dla 5.731 uczestników w kategorii wiekowej: dzieci i młodzież.

W 2023 r. przeprowadzono w Fabryce Sztuk 1.009 zajęć edukacyjnych (o 84 więcej niż w 2022 r.), w których wzięło udział 17.349 osób (o 2.377 więcej osób niż w 2022 r.), w tym 2.759 turystów (o 152 osoby mniej niż w 2022 r.).

spotkania autorskie, weekendy tematyczne oraz inne formy działalności kulturalnej

• 19.02 - urodziny Kopernika - na kanwie wystawy „Ze Skultetem i Kopernikiem przez XVI wiek” - w programie: zwiedzanie wystawy z postacią hist., gra muzealna, warsztaty plastyczne; liczba uczestników: 100,

• 15.04 - Dzień sztuki zorganizowany z okazji rocznicy urodzin Leonarda da Vinci w kamienicy przy ul. Podmurnej 12 (którą zdobi bajkowy mural) oraz kamienicy przy Podmumej 15 (gdzie prezentowana jest m.in. kopia Mona Lisy), program dla dorosłych obejmował spacer śladami tczewskich murali, z kolei przed dziećmi czekało rozwiązanie zagadki detektywistycznej związanej ze sztuką; liczba uczestników: 35,

• 3.05 - Noc Muzeów z królową Boną - motywem przewodnim imprezy była wystawa „Ze Skultetem i Kopernikiem przez XVI wiek”; w programie: prezentacja i warsztaty tańców włoskich, pokazy (mody renesansowej, żonglerki flagami, ptaków drapieżnych), warsztaty (kaligraficzne, marionetkowe, plastyczne: papierowe zabytki, malowanie na sztalugach, malowanie arrasów, rzemiosła tradycyjnego: garncarstwa i papieru czerpanego), opowieści o dawnym jadle, malowanie twarzy, koncert muzyki dawnej w wykonaniu Zespołu „Huskarl” z Gniezna, ścianka do zdjęć z reprodukcjami obrazów Van Eycka i Rafaela, gra muzealna, wycieczka retroautobusem po Tczewie; liczba uczestników: 3.066,

• 01.06 - Dzień Dziecka - do artystycznej rywalizacji zaprosiliśmy rodziców małych dzieci, którzy biorąc udział w różnych konkurencjach mogli wygrać prezenty dla swoich pociech; liczba uczestników: 100,

• 16-17.06 - po raz pierwszy włączyliśmy się w obchody Europejskich Dni Archeologii organizując prelekcję Renaty Wiloch-Kozłowskiej „Życie i śmierć w dawnym Tczewie” oraz warsztaty: archeologiczne prowadzone w ramach projektu ArchaeoBalt Uniwersytetu Gdańskiego, lepienia z gliny i poszukiwania skarbów z użyciem wykrywacza metali; liczba uczestników: 60,

• 26.08 - w ramach In Memoriam. Festiwalu Grzegorza Ciechowskiego zaaranżowaliśmy przestrzeń w kolorach biało-czarnych. Motywem przewodnim była rocznica wydania płyty „Masakra” z charakterystycznym rysunkiem byka na okładce; liczba uczestników: 83,

• 09-10.09 - włączyliśmy się w obchody Europejskich Dni Dziedzictwa przeprowadzając grę muzealną z żywymi manekinami na wystawie „Ze Skultetem i Kopernikiem przez XVI wiek” oraz warsztaty - artystyczną demolkę; liczba uczestników: 74,

• 18, 21.10 - prezentacja nowo zakupionego eksponatu - Syrenki - model 105 L z 1978 r.; liczba uczestników: 76,

• 06.12 - Mikołajki - oficjalnie otworzyliśmy wrota do Chaty Świętego Mikołaja, w którą zamieniła się Poniatówka; na dzieci czekał jej gospodarz oraz pomocnicy - elfy z warsztatami i mikołajkowym challengem; liczba uczestników: 130,

• 21.12- koncert świąteczny Orkiestry Kameralnej Progress pt. „Idą święta... Zwolnij! ”; liczba uczestników: 78,

• Gry miejskie (1. z okazji Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, 2. Konstytucja 3 Maja,3. Syrenka, 4. Niepodległościowa); liczba uczestników: 93.

Konkursy Fabryki Sztuk

• Ferie koci koci... Kociewiaka - konkurs plastyczny dla dzieci z maskotką Fabryki Sztuk jako motywem przewodnim; liczba uczestników: 6,

• Pocztówka z... - konkurs plastyczny dla dzieci i młodzieży polegający na zaprojektowaniu kartki pocztowej; liczba uczestników: 130,

• Festiwal Twórczości Kociewskiej im. Romana Landowskiego - w ramach XV edycji festiwalu zorganizowaliśmy konkurs plastyczny i juweniliów literackich; liczba uczestników: 144,

• List do Świętego Mikołaja - konkurs plastyczny dla dzieci; liczba uczestników: 14.

IMPREZY PLENEROWE (poza siedzibą Fabryki Sztuk)

• 30.01 - Dzień Tczewa - widowisko historyczne prezentujące wydarzenia z 30.01.1920 r. - pokojowe przyłączenie Tczewa do Polski; orientacyjna liczba uczestników: 150,

• 18.02 - Bitwa o Tczew - inscenizacja historyczna wydarzeń z kampanii napoleońskiej z 1807 r. - odbicie Tczewa z rąk pruskich przez wojska francuskie i Legiony Polskie gen. Dąbrowskiego; to cykliczna impreza; nowością było rozszerzenie terytorialne miejsca wydarzenia - o ul. Krótką i plac Hallera; orientacyjna liczba uczestników: 1.500,

• 25-26.03 - Jarmark Wielkanocny - przedświąteczny handel na pl. Hallera i ulicach Starego Miasta wyrobami rękodzielniczymi i swojskim jadłem oraz atrakcje dla dzieci (zabawy ze szczudlarzami, konkursy, spotkanie z Zającem), muzyka na żywo; nowością był koncert w drugim dniu jarmarku; orientacyjna liczba uczestników: 4.800 osób,

• 3.06 - Pchli Targ - impreza plenerowa na placu Hallera i wybranych ulicach Starego Miasta oraz po raz pierwszy na Skwerze Doktora Schefflera - handel starociami, rękodziełem, a także używanymi rzeczami (po raz pierwszy) z udziałem m.in. kolekcjonerów i rękodzielników oraz animacje i zabawy dla dzieci, warsztaty garncarskie, muzyka na żywo; orientacyjna liczba uczestników: 1.800 osób,

• 3.09 - Wrześniowe Targowisko - impreza plenerowa na Skwerze Doktora Schefflera, placu Hallera i wybranych ulicach Starego Miasta - handel starociami, rękodziełem, książkami, zabawkami z udziałem m.in. kolekcjonerów i rękodzielników oraz strefy: chillout, gastro (nowość) i muzyczna; orientacyjna liczba uczestników: 1.300 osób,

• 10-11.12 - Jarmark Bożonarodzeniowy na Starym Mieście - handel wyrobami rękodzielniczymi oraz żywnością, a także występy muzyczne (soliści z Centrum Kultury i Sztuki, Chór Mieszany Passionata, Chór Passionatka, Młodzieżowy Chór Juventus, Pianin de la capilla, chóry szkolne z SP 12), życzenia świąteczne od władz samorządowych i służb mundurowych oraz duchownych, przekazanie Betlejemskiego Światełka Pokoju, wizyta Świętego Mikołaja, pokazy kuglarskie, konkursy; orientacyjna liczba uczestników: 3.600 osób,

• powitania pór roku - imprezy plenerowe na pl. Hallera, część artystyczna przygotowana przez przedszkole lub szkołę podstawową (w minionym roku przez SP 1 oraz SP 10), w rolę poszczególnej pory roku wcieliła się uczennica z Zespołu Szkół Budowlanych i Odzieżowych w Tczewie, kulminacyjnym punktem programu było odsłonięcie przez Prezydenta Miasta Tczewa figurki pory roku na postumencie, wzorowanej na figurce zdobiącej szczyt kamienicy nr 8 na pl. Hallera; liczba uczestników: 700,

• Pracownicy Fabryki Sztuk przeprowadzili warsztaty podczas:

  • • Wielkanocnego Spotkania Tczewian (os. Suchostrzygi) - 01.04,

    • Pikniku na Górkach (os. W. Witosa) - 20.05,

    • Festynu Samorządowo-Komunalnego (bulwar) - 27.05,

    • Sobótek (bulwar) - 24.06,

    • Festynu Gminnego - 1.07,

    • Unikatów Kociewia (Gdańsk) - 4.08,

    • Festynu rowerowego (Kanonka) - 16.09.

FABRYKA SZTUK ONLINE

W 2023 r. Fabryka Sztuk kontynuowała działania online. Korzystała z portali społecznościowych (FB, Instagram), strony internetowej i kanału YouTube.

Łącznie zrealizowano 5 propozycji online:

• Filmy:

  • z cyklu „Historyczny ekspres Fabryki Sztuk” (realizacja: Radosław Wiecki, Aleksandra Ujazdowska) - przybliżenie postaci hist. związanych z Tczewem: odc. 4 - gen. Józef Haller - liczba wyświetleń: 100,

  • oprowadzanie kuratorskie po wystawie: Czarno-białe mariny Agaty Jóźwiak - liczba wyświetleń: 88,

  • Jan Wałaszewski. Śladami artysty (realizacja: Józef Ziółkowski, Dariusz Wałaszewski, Jerzy Cyganowski, Natalia Kuśmierczuk) - film dokumentalny o Janie Wałaszewskim (1921-2003) - urodzonym w Czersku artyście plastyku, konspiratorze, harcmistrzu, miłośniku Kociewia. Wspominali go: Ryszard Szwoch - regionalista, hm. Regina Sikorska, dr hab. prof. ASP Dariusz Syrkowski i artysta Józef Olszynka - liczba wyświetleń: 600,

  • 2023 r. w Fabryce Sztuk - film podsumowujący mijający rok z uwzględnieniem ważniejszych wydarzeń kulturalnych - liczba wyświetleń: 880.

• Konkursy:

  • Wakacje z aparatem - XVI edycja konkursu fotograficznego pod hasłem „Wakacyjny anturaż”; honorowy patronat: Posła na Sejm RP Kazimierza Smolińskiego, Starosty Tczewskiego Mirosława Augustyna i Prezydenta Miasta Tczewa Mirosława Pobłockiego; liczba uczestników: 245.

DZIAŁANIA WSPIERAJĄCE LOKALNE ORGANIZACJE

W Fabryce Sztuk swoje pomysły i projekty realizują stowarzyszenia i organizacje pozarządowe oraz grupy nieformalne zajmujące się krzewieniem kultury. Udostępnione zostały im pomieszczenie na spotkanie oraz w razie konieczności sala konferencyjna.

W naszej placówce spotykały się:

• • Lokalna Organizacja Turystyczna „Kociewie”,

  • Nadwiślański Klub Krajoznawczy „TRSOW”,

  • Towarzystwo Miłośników Ziemi Tczewskiej,

  • Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie Oddział Kociewski w Tczewie,

  • Tczewski Uniwersytet Trzeciego Wieku,

  • Grupa sympatyków TAI - CHI,

  • Kociewska Orkiestra Dęta „Torpeda”,

  • Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego oddział Tczew,

  • Aleksandra Popielarczyk. Tańce Stakato,

  • Tczewski Klub Morski,

  • Stowarzyszenie zwykłe „Zawsze Solidami”,

  • Polski Związek Łowiecki Koło Łowieckie „Szarak”.

Fabryka Sztuk jest miejscem spotkań, konferencji, seminariów, koncertów. Użyczamy sale lub wynajmujemy je na zasadach komercyjnych. W Fabryce Sztuk:

• • został zrealizowany projekt „Ziemia” Dovista,

  • odbyła się promocja książki Józefa Golickiego z serii „Albumy Tczewskie”,

  • został zorganizowany turniej szachowy UKS Skoczek Szkoła Podstawowa nr 11 w Tczewie i warsztaty dla młodzieży ze szkół średnich,

  • odbyły się spotkania tczewskiego Klubu Biznesu, Akademii Samorządu ProObywatel, klub krótkofalowców, związku poligrafów,

  • miała miejsce konferencja na temat macierzyństwa zorganizowana przez Szpitale Tczewskie oraz debata napoleońska zorganizowana przez Fundację Napoleona,

  • cyklicznie odbywały się wykłady dla Tczewskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku.

DZIAŁALNOŚĆ WYDAWNICZA

Jedną z form zachowania i popularyzowania dziedzictwa kulturowego Tczewa oraz sztuki jest prowadzona przez nas działalność wydawnicza.

• w 2023 r. został wydany album Jarosław Kukowski. Malarstwo i instalacje,

• udostępniliśmy katalog do wystawy: Ujazdowska Aleksandra, Sztuka na ciele. Makijaż artystyczny,

• zredagowaliśmy książkę 100 lat Chóru Męskiego „Echo” w historii Tczewa i Pomorza,

• (wydawca: Stowarzyszenie Przyjaciół Chóru Męskiego „Echo” w Tczewie, autor: Józef Ziółkowski.

PROMOCJA DZIAŁAŃ FABRYKI SZTUK

Jedną z form zachowania i popularyzowania dziedzictwa kulturowego Tczewa oraz sztuki jest prowadzona przez nas działalność wydawnicza.

• Zapowiedzi i relacje prasowe: Dziennik Bałtycki, Gazeta Tczewska, Panorama Miasta, Kurier Tczewski, Zawsze Pomorze,

• Zapowiedzi i relacje radiowe: Radio Gdańsk, Radio Tczew,

• Artykuły i zapowiedzi na stronach internetowych: www.wrotatczewa.pl, www.tcz.pl,  www.radiogdansk.pl, www.kociewie.eu, www.tczew.naszemiasto.pl, www.portalpomorza.pl i wielu innych.

Jesteśmy również obecni na portalach społecznościowych:

• Facebook, Instagram, Twitter (X), Youtube oraz prowadzimy stronę internetową: www.fabrykasztuk.tczew.pl,

• Cykliczny program „Fabryczne pogaduszki” w Telewizji TeTka Tczew - rozmowy o wydarzeniach artystycznych,

• Wypowiedź dla programów: „Wojownicy czasu” realizowanego dla TVP Historia o bitwie o Tczew 1807 - Radosław Wiecki, o zwyczajach związanych z Bożym Ciałem dla Polskiej Agencji Prasowej - Kamila Gillmeister.

WSPÓŁPRACA

Fabryka Sztuk współpracuje z muzeami, wieloma instytucjami kultury, placówkami edukacyjnymi, organizacjami pozarządowymi, służbami mundurowymi, w szczególności z:

• Zakładem Usług Komunalnych w Tczewie - głównie w zakresie przygotowania technicznego wydarzeń plenerowych, m.in. Jarmarku Wielkanocnego, Jarmarku Bożonarodzeniowego, powitań pór roku, szopki bożonarodzeniowej, inscenizacji hist.,

• Miejską Biblioteką Publiczną w Tczewie - udostępnianie zbiorów na wystawy,

• Centrum Kultury i Sztuki - nasi pracownicy byli jurorami w konkursie organizowanym przez CKiS; CKiS współorganizował występy muzyczne podczas Jarmarku Wielkanocnego i Jarmarku Bożonarodzeniowego,

• Muzeum Niepodległości w Warszawie - wypożyczenie zdjęć na wystawę o Romanie Dmowskim,

• Uniwersytetem Gdańskim, Instytutem Antropologii - prowadzenie konserwatorium (30 godz.) Edukacja i animacja międzykulturowa dla studentów 1. roku studiów uzupełniających magisterskich, rok akademicki 2022/2023, semestr letni - Kamila Gillmeister, realizacja projektu ArchaeoBalt podczas Europejskich Dni Archeologii,

• Muzeum Techniki Wojskowej „Gryf" w Dąbrówce - użyczenie autobusu Scania z 1966 r. podczas Nocy Muzeów i autobusu Krupp 4.500 podczas Pikniku Historyczno-Militarnego,

• Konsulatem Republiki Litewskiej w Gdańsku - wypożyczenie wystawy „Nieznana Litwa”,

• 9 Brygadą Kawalerii Pancernej z Braniewa, 7 Pomorską Brygadą Wojsk Obrony Terytorialnej, Wojskowym Centrum Rekrutacji w Malborku, Krajową Administracją Skarbową, Strażą Ochrony Kolei, Ligą Obrony Kraju - współpraca podczas Pikniku Historyczno-Militarnego,

• Muzeum II Wojny Światowej - współpraca podczas Pikniku Historyczno-Militarnego w zakresie tworzenia zasobu Oddziału Muzeum II Wojny Światowej - Muzeum Mostów Tczewskich,

• Muzeum Zamkowym w Malborku - w zakresie organizacji Europejskich Dni Dziedzictwa,

• Narodowym Instytutem Dziedzictwa - w zakresie organizacji Europejskich Dni Archeologii,

• Towarzystwem Miłośników Ziemi Tczewskiej - współorganizacja Festiwalu Twórczości Kociewskiej,

• Tczewskim Uniwersytetem Trzeciego Wieku - wygłaszanie przez pracowników Fabryki Sztuk wykładów dla studentów (1. Dzień Tczewa, 2. FPS „Polmo” w Tczewie 3. Kolory w malarstwie, 4. Zapusty, 5. Obrzędowość Wielkanocy, 6. Zielone Świątki, Obrzędowość Bożego Narodzenia),

• Stowarzyszeniem Dziedzictwo Historyczne Pomorza w Pelplinie i Klubem Odkrywców Pomorza - w zakresie współorganizacji Europejskich Dni Archeologii,

• PKP S.A. - udostępniliśmy wystawę „Z Tczewa na morza i oceany” podczas uroczystości nadania dworcowi w Tczewie imienia wiceadmirała Kazimierza Porębskiego,

• Wspieramy politykę rowerową Tczewa poprzez promocję transportu rowerowego (m.in. Wypożyczanie bezpłatne roweru typu Cargo będącego własnością Joanny Sadowskiej).

MUZEALIA

W 2023 r. muzealia powiększyły się o:

• 37 pozycji inwentarzowych - na podstawie umowy kupna/sprzedaży,

• 300 pozycji inwentarzowych - na podstawie umowy darowizny.

Muzealia zarejestrowano w księdze inwentarzowej do numeru 6.985.

Do najciekawszych muzealiów pozyskanych w minionym roku należą: obrazy Bogdana Lesińskiego, sukienka dziecięca z krypty rodu Czarlińskich z tczewskiej Fary św. Krzyża, kronika Tczewa do 1960 r. oraz samochód Syrenka 105 L.

Fabryka Sztuk posiada 6985 numerów inwentarzowych eksponatów, dodatkowo 1248 numerów inwentarzowych zabytków archeologicznych, 236 planów i rzutów pozyskanych z archeologicznych badań ratowniczych na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej Żarnowiec-Tczew oraz 77 zabytków (12 numerów inwentarzowych) przekazanych z badań archeologicznych prowadzonych przez firmą Agart Agata Wróblewska.

PROJEKTY

W listopadzie 2023 r. otrzymaliśmy promesę dołączenia do sieci SOWA, czyli Strefy Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności realizowanej przez Centrum Nauki Kopernik, a finansowanej przez Ministra Edukacji i Nauki. Złożony przez nas wniosek opisujący warunki lokalowe, dotychczasowe doświadczenie w zakresie działań wystawienniczych i promujących naukę oraz zawierający wstępny projekt ulokowania Strefy w Fabryce Sztuk, został pozytywnie oceniony przez komisję.

SOWA - to małe centrum nauki, na które składa się interaktywna wystawa z kilkunastoma angażującymi eksponatami dającymi możliwość samodzielnego eksperymentowania oraz majsternia, czyli sala do prowadzenia warsztatów. Według planów, ma ono powstać w I kwartale 2025 r. Adresowane zwłaszcza do dzieci i młodzieży. Jego celem jest promocja nauki, zachęcenie do eksperymentowania oraz zwiększanie zasobów kształtujących kapitał naukowy młodego pokolenia.

Podsumowanie 2023 r.

W 2023 r. z propozycji in situ Fabryki Sztuk skorzystało 72.450 osób (o 17.580 osób więcej niż w 2022 r.), w tym 10 734 turystów (o 4.400 osób więcej niż w 2022 r.) z wyszczególnieniem:

• w siedzibie głównej i w kamienicach Fabryki Sztuk: 40 799 osób, w tym 7 329 turystów,

• w plenerze: 31 651 osób, w tym 3 405 turystów.

W 2023 r. z propozycji online Fabryki Sztuk skorzystało 1.913 osób (o 3 553 osób mniej niż w 2022 r.).